Đề thi thử Tốt nghiệp THPT lần 1 môn Ngữ văn - Năm học 2022-2023 - Sở GD và ĐT Quảng Nam (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi thử Tốt nghiệp THPT lần 1 môn Ngữ văn - Năm học 2022-2023 - Sở GD và ĐT Quảng Nam (Có đáp án)

1. SỞ GD & ĐT QUẢNG NAM KỲ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT LẦN 1 LIÊN TRƯỜNG THPT NĂM HỌC 2022 - 2023 HOÀNG DIỆU - NGUYỄN HIỀN Bài thi: NGỮ VĂN - PHẠM PHÚ THỨ - LƯƠNG THẾ VINH Thời gian làm bài: 120 phút, ( không kể thời gian phát đề) ĐỀ THI CHÍNH THỨC (Đề này có 02 trang) I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc văn bản: BÃO thế là em đã nói điều ấy trước giờ bão đến trời Sài Gòn u u mắt nâu anh đi vào mơ vào thực vào buổi chiều chẳng có ai để nhớ mưa bủa vây bốn phía mưa như nước mắt đàn ông rơi lì lợm anh ngồi với anh mân mê từng hạt nước ngoài Trung nhiều tin chẳng lành đời chi lạ ! bão cũng xé thành hai cõi bão của đời mải mê tàn phá bão lòng anh tan nát đời anh bão lòng anh chỉ mình anh chịu bão của đời xin hãy lặng yên ! 3.4.2009 (Nguyễn Trung Bình, Người trẻ dáng nâu, NXB Lao động, 2011, tr.95) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. (0,75 điểm) Xác định thể thơ của văn bản. Câu 2. (0,75 điểm) Câu thơ nào thể hiện rõ phương ngữ của người miền Trung ? Câu 3. (1,0 điểm) Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong đoạn thơ: anh đi vào mơ vào thực vào buổi chiều chẳng có ai để nhớ mưa bủa vây bốn phía mưa như nước mắt đàn ông rơi lì lợm Câu 4. (0,5 điểm) Nhận xét những suy ngẫm của tác giả về bão được thể hiện trong văn bản. II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1. (2,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết phải biết vượt qua những cơn bão lòng. Câu 2. (5,0 điểm) Ông đò hai tay giữ mái chèo khỏi bị hất lên khỏi sóng trận địa phóng thẳng vào mình. Mặt nước hò la vang dậy quanh mình, ùa vào mà bẻ gãy cán chèo võ khí trên cánh tay mình. Sóng nước như thể quân liều mạng vào sát nách mà đá trái mà thúc gối vào bụng và hông thuyền. Có lúc chúng đội cả thuyền lên. Nước bám lấy thuyền như đô vật túm thắt lưng ông đò đòi lật ngửa mình ra giữa trận nước vang trời thanh la não bạt. Sóng thác đã đánh đến miếng đòn hiểm độc nhất, cả cái luồng nước vô sở bất chí ấy bóp chặt lấy hạ bộ người lái đò [ ]. Mặt
2. SỞ GD & ĐT QUẢNG NAM KỲ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT LẦN 1 LIÊN TRƯỜNG THPT NĂM HỌC 2022 - 2023 HOÀNG DIỆU - NGUYỄN HIỀN Bài thi: NGỮ VĂN - PHẠM PHÚ THỨ - LƯƠNG THẾ VINH Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề HƯỚNG DẪN CHẤM (Hướng dẫn chấm này có 04 trang) A. HƯỚNG DẪN CHUNG 1. Thầy cô giáo cần nắm vững yêu cầu của Hướng dẫn chấm và Đáp án - Thang điểm này để đánh giá tổng quát bài làm của học sinh. Do đặc trưng của môn Ngữ văn, thầy cô giáo cần linh hoạt trong quá trình chấm, tránh đếm ý cho điểm, khuyến khích những bài viết sáng tạo. 2. Việc chi tiết hóa điểm số của các câu (nếu có) trong Hướng dẫn cụ thể phải được thống nhất trong Tổ chấm và đảm bảo không sai lệch với tổng điểm toàn bài. 3. Bài thi được chấm theo thang điểm 10. Điểm tổng toàn bài làm tròn theo quy định. B. HƯỚNG DẪN CỤ THỂ Phần câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3,0 1 Thể thơ của văn bản : tự do 0,75 (Học sinh trả lời y đáp án, trả lời khác đáp án thì không cho điểm) 2 Câu thơ thể hiện rõ phương ngữ của người miền Trung : đời chi lạ ! 0,75 (Học sinh trả lời y đáp án, trả lời khác đáp án thì không cho điểm) 3 Tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong đoạn thơ: 1,0 - Làm nổi bật sự lì lợm, dai dẳng của cơn mưa chiều ở Sài Gòn đồng thời thể hiện nỗi buồn, sự trăn trở của tác giả trước cơn bão lòng, bão đời. - Làm cho đoạn thơ giàu hình ảnh, tăng tính biểu cảm. (Mỗi ý 0,5 điểm) 4 Nhận xét những suy ngẫm của tác giả về bão được thể hiện trong văn bản: 0,5 - Những suy ngẫm của tác giả : bão cũng xé thành hai cõi : bão lòng và bão đời. Bão lòng làm tan nát đời anh, bão đời cứ mải mê tàn phá nên anh xin nó hãy lặng yên, còn bão lòng anh để mình anh chịu - Nhận xét những suy ngẫm của tác giả : suy ngẫm sâu sắc, đầy nhân văn, cao thượng. (Mỗi ý 0,25 điểm) II LÀM VĂN 7,0 1 Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 2,0 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết phải biết vượt qua những cơn bão lòng. a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn : Học sinh có thể trình bày đoạn 0,25 văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận : sự cần thiết phải học cách vượt qua 0,25 những cơn bão lòng. c. Triển khai vấn đề nghị luận : Học sinh có thể lựa chọn các thao tác lập 1,0 luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ sự cần thiết phải biết vượt qua những cơn bão lòng. Có thể triển khai theo hướng : - Giải thích : bão lòng là những nỗi buồn đau, những khó khăn khó giải quyết khiến người gặp phải băn khoăn, trăn trở trong lòng. - Bàn luận vấn đề :
3. thay đổi chiến thuật, ứng phó kịp thời “đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến” để rồi “những luồng tử đã bỏ hết lại sau thuyền”. - Trùng vi ba: Bị thua ông đò ở hai lần giao tranh trước, trong trùng vi thứ ba, dòng thác càng trở nên điên cuồng, dữ dội. Ông đò càng chứng tỏ được tài nghệ của mình, cứ “phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa vút qua cổng đá”, “vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng, thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vừa tự động lái được lượn được” để rồi chiến thắng vinh quang. Câu văn “Thế là hết thác” như một tiếng thở phào nhẹ nhõm khi ông lái đã bỏ lại hết những thác ghềnh ở phía sau lưng. - Nguyên nhân chiến thắng: + Nhờ ông lái đò ngoan cường, lòng dũng cảm, ý chí quyết tâm vượt qua những thử thách khốc liệt của cuộc sống. + Nhờ sự tài trí, sự am hiểu đến tường tận tính nết của Sông Đà. * Cảm nhận nghệ thuật : - Thể loại tuỳ bút tự do, phóng túng. 0,5 - Tài hoa : sử dụng nhiều động từ mạnh ; nhiều hình ảnh so sánh, nhân hóa, liên tưởng bất ngờ thú vị ; nhịp điệu câu văn nhanh, mạnh, dồn dập. - Uyên bác : vận dụng kiến thức của nhiều ngành, nhiều lĩnh vực khác nhau. (Lưu ý : Đáp án khá chi tiết, học sinh có thể phân tích nội dung đi kèm nghệ thuật, giám khảo cần linh hoạt khi chấm) * Nhận xét về cái nhìn mang tính phát hiện về con người của Nguyễn 0,5 Tuân + Qua nhân vật người lái đò, một người lao động vô danh, bình dị, Nguyễn Tuân thể hiện cái nhìn mang tính phát hiện về con người: Người anh hùng không chỉ có ở chiến trường chống giặc ngoại xâm mà còn có ngay trong cuộc sống lao động hằng ngày. Với Nguyễn Tuân, ông đò còn là một nghệ sĩ bởi ông chỉ là người lao động bình thường nhưng đã hoàn thành công việc bình thường ấy một cách xuất sắc. + Đây chính là cách Nguyễn Tuân tôn vinh, ca ngợi ý chí con người, ngợi ca lao động vinh quang đã giúp con người chiến thắng sức mạnh của thiên nhiên hung dữ. Và ông lái đò là chất vàng mười đã qua thử lửa trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Qua đó thấy được phong cách độc đáo, tài hoa, uyên bác và cá tính sáng tạo mạnh mẽ của nhà văn. * Đánh giá : Cảnh vượt thác của ông lái đò chính là một cảnh tượng độc 0,25 đáo, hấp dẫn người đọc đến từng câu từng chữ. Qua đó, nhà văn đã ca ngợi sự trí dũng tài hoa, ca ngợi tư thế chiến thắng của con người trước sông Đà nham hiểm thâm độc, hung bạo. d. Chính tả, dùng từ, đặt câu 0,25 Đảm bảo quy tắc chính tả, không mắc lỗi ngữ pháp, dùng từ. e. Sáng tạo 0,25 Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận. HẾT