Đề thi thử Tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn - Năm học 2022-2023 - Sở GD và ĐT Nam Định (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi thử Tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn - Năm học 2022-2023 - Sở GD và ĐT Nam Định (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP LỚP 12 THPT NAM ĐỊNH NĂM HỌC 2022 – 2023 Môn: Ngữ văn – lớp 12 THPT ĐỀ CHÍNH THỨC (Thời gian làm bài: 120 phút) Đề thi gồm 02 trang Họ và tên học sinh: Số báo danh: . I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích: Mẹ dặn con những giọng cười đi mượn Mẹ là trầm tích của làng quê hoa trái Sớm muộn gì cũng phải trả người ta Cất giữ mọi giấc mơ rồi có mặt trên đời Muối đã mặn đừng pha thêm nước mắt Mẹ là trầm tích của bạt ngàn thương mến Mồ hôi sẽ lọc mình tinh khiết Xanh mát màu trời đượm ấm hương quê Và nụ cười trở lại sáng bờ môi [ ] Đưa ngọn gió trở về xóm nhỏ Đưa cơn mưa xuống mạch giếng làng Mẹ là mặt trời sớm mai vẫn mọc Đưa mây trắng về trời khêu lại nắng Từ trong bếp nhà mình rồi mới rạng khắp sân Đưa nỗi buồn ra khỏi thôn trang Mẹ là trầm tích của những gian truân Đưa con đến bến bờ huyền thoại Mọi con đường trên trái đất rồi cũng võ vàng Con có thể đi cùng kiệt Bến bờ của những đứa con trai Không chệch hướng giữa muôn trùng cửa ải Khi chạm phải ba - ri - e của sự kiệt cùng Dẫu mưa quây khú cả nắng vàng Con sững sờ chạm phải bóng quê hương Bến bờ của những thân con gái (Trích “Những viên đá lẻ”, Trầm tích, Biết dựng lâu đài trên mảnh đất hoang Hoàng Trần Cương, NXB Hội nhà văn, 1996) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích. Câu 2. Theo đoạn trích, những gian truân trong đời mẹ có ý nghĩa như thế nào với những đứa con? Câu 3. Nêu hiệu quả của phép điệp được sử dụng trong đoạn thơ sau: Mẹ là trầm tích của bạt ngàn thương mến Xanh mát màu trời đượm ấm hương quê Đưa ngọn gió trở về xóm nhỏ Đưa cơn mưa xuống mạch giếng làng Đưa mây trắng về trời khêu lại nắng Đưa nỗi buồn ra khỏi thôn trang Câu 4. Những lời dặn của mẹ “Mồ hôi sẽ lọc mình tinh khiết/Và nụ cười trở lại sáng bờ môi” gợi cho anh/chị suy nghĩ gì? II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của sự gắn kết giữa con người với quê hương mình. Trang 1/2
2. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI THỬ TỐT NGHIỆP LỚP 12 THPT NĂM HỌC 2022-2023 NAM ĐỊNH HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN LỚP 12 Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3,0 1 Thể thơ: tự do 0,5 2 Những gian truân trong đời mẹ có ý nghĩa: “đưa con đến bến bờ huyền thoại”; 0,75 giúp những đứa con trai “không lệch hướng giữa muôn trùng cửa ải”; giúp những thân con gái “biết dựng lâu đài trên mảnh đất hoang”. Trả lời được 3 ý cho 0,75 điểm; trả lời được 2 ý cho 0,5 điểm; trả lời được 1 ý cho 0,25 điểm. Học sinh trích dẫn nguyên văn các câu thơ nói về ý nghĩa của những gian truân trong đời mẹ đối với những đứa con vẫn cho điểm tối đa. 3 - Phép điệp (Điệp từ/ Điệp cấu trúc): Đưa 0,25 - Hiệu quả của phép điệp: 0,75 + Khẳng định sức mạnh của tình mẹ: mang đến cho con, cho đời sống những điều tốt đẹp; xoá đi những nỗi buồn. + Thể hiện sự xúc động của nhân vật trữ tình trước sức mạnh và sự kì diệu của tình mẹ. + Tạo giọng điệu trữ tình tha thiết. Học sinh có cách diễn đạt tương đương vẫn cho điểm tối đa 4 - Lời dặn của mẹ: vị mặn của mồ hôi, của lao động nhọc nhằn, vất vả làm mỗi 0,75 người trở nên trong sáng, tốt đẹp và trở nên lạc quan, biết đón nhận niềm vui trong cuộc sống. - Bày tỏ suy nghĩ của bản thân, có thể theo hướng: lời dặn của mẹ nhắc nhở mỗi người về giá trị và thành quả của lao động. Nêu nội dung lời dặn của mẹ cho 0,25 điểm; bày tỏ suy nghĩ đúng hướng cho 0,5 điểm. Nêu nội dung lời dặn của mẹ chưa thật đầy đủ và bày tỏ suy nghĩ chưa thật đúng hướng cho 0,25 – 0,5 điểm II LÀM VĂN 7,0 1 Viết đoạn văn về ý nghĩa của sự gắn kết giữa con người với quê hương mình. 2,0 a. Bảo đảm yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25 Thí sinh có thể trình bày đoạn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng phân hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận 0,25
3. - Ông lái đò như một nghệ sĩ tài hoa trong nghệ thuật vượt thác ghềnh ở “trùng 1,0 vây thứ ba”: động tác dứt khoát, chính xác (phóng thẳng, chọc thủng); điều khiển con thuyền nhanh, nhẹ, mềm mại, uyển chuyển với “tay lái ra hoa” (Vút, vút; thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên, vừa tự động lái được lượn được). - Hình tượng ông lái được khắc hoạ bằng ngôn ngữ sáng tạo, sử dụng nhiều thuật 0,5 ngữ, nhiều động từ; câu văn “co duỗi nhịp nhàng”, tiết tấu nhanh; các biện pháp so sánh, nhân hoá dựa trên những liên tưởng độc đáo, mới mẻ thể hiện sự tài hoa, uyên bác và tình cảm yêu mến, trân trọng của nhà văn đối với người lao động Tây Bắc. * Nhận xét quan niệm độc đáo của Nguyễn Tuân về con người 0,5 - Sự độc đáo trong quan niệm về con người của Nguyễn Tuân: phẩm chất anh hùng và vẻ đẹp tài hoa nghệ sĩ không chỉ có ở nơi chiến trận và trong sáng tạo nghệ thuật mà hiện diện ở những con người bình thường trong cuộc sống lao động đời thường. - Quan niệm về con người của nhà văn ở đây vừa có sự thống nhất vừa có sự phát triển so với giai đoạn sáng tác trước Cách mạng; thể hiện sự trân trọng, ngợi ca của tác giả với những người lao động mới; quan niệm đậm chất nhân văn, góp phần làm nên nét đặc sắc trong phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân. d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Bảo đảm chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt e. Sáng tạo 0,5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. TỔNG ĐIỂM 10,0