Đề thi thử Tốt nghiệp THPT lần 1 môn Ngữ văn - Năm học 2021-2022 - Sở GD và ĐT Quảng Nam (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi thử Tốt nghiệp THPT lần 1 môn Ngữ văn - Năm học 2021-2022 - Sở GD và ĐT Quảng Nam (Có đáp án)

1. SỞ GD & ĐT QUẢNG NAM KỲ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT LẦN 1 LIÊN TRƯỜNG THPT NĂM HỌC 2021 - 2022 HOÀNG DIỆU - NGUYỄN HIỀN - Bài thi: NGỮ VĂN NGUYỄN DUY HIỆU - NGUYỄN KHUYẾN Thời gian làm bài: 120 phút, - PHẠM PHÚ THỨ - LƯƠNG THẾ VINH không kể thời gian phát đề ĐỀ THI CHÍNH THỨC (Đề này có 02 trang) I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích : Gửi mẹ của con. Mẹ ơi, con gái năm cuối cấp rồi, sắp phải bước vào kỳ thi quan trọng nhất cuộc đời. Nhưng đến giờ con gái vẫn không biết mình nên chọn, phải chọn, sẽ chọn con đường nào để đi. Mẹ biết không, con gái đã có gần ba năm học chuyên toán với bao kỷ niệm vui buồn, bao lần vấp ngã và trải nghiệm, để đến giờ đây con mới hiểu, giá như con từng chăm chỉ học văn hơn. Ngày còn nhỏ con gái thích đọc văn, con gái thích lịch sử, con gái thích sự thơ mộng của văn, nét hào hùng từ trang sử. Còn ba mẹ thích những gì thuộc về tự nhiên, ba mẹ muốn con thật giỏi toán, lý, hóa ( ) Rồi con gái chọn chuyên toán. Con lạc lõng và bơ vơ giữa môi trường mà tất cả mọi người đều bất công với văn, với sử, với địa. Không chỉ là bạn bè mà cả thầy cô đều không có sự công bằng. Tất cả nói với con gái thứ chúng ta cần là giỏi, thật giỏi các môn tự nhiên vì sẽ quyết định tương lai ta. Thỉnh thoảng con gái cãi nhau với bạn bè, mọi đứa bạn của con gái đều nói: “Thế tụi tao thi y dược, thi kinh tế; học văn, sử có mà chết đói à?”. Con gái không nghĩ vậy. Con gái nghĩ không phải cứ học giỏi là sẽ thành công. Khi bạn phát minh, chế tạo một sản phẩm mới, bạn không biết cách thuyết trình, giảng giải cho mọi người hiểu, tất cả bạn có chỉ là mớ giấy vụn mà thôi. Khi bạn không biết cách ăn nói, không biết cách cư xử, mọi người mặc kệ bạn học giỏi bao nhiêu, sự tôn trọng họ dành cho bạn là con số không. Có thể con gái không thông minh, không giỏi tự nhiên như mọi người, nhưng chỉ cần có tâm hồn rộng mở, con gái sẽ được đón nhận thôi, phải không mẹ? Môn văn không dạy con gái những công thức mà sau này lên đại học sẽ không ngó tới, ra trường không biết sử dụng được bao nhiêu. Môn văn dạy con làm sao để sống tốt với chính mình, với ba mẹ, với cộng đồng xã hội ( ) Đôi khi con không hiểu môn văn ngấm vào máu ta ngay từ thời tấm bé, theo những lời ru của bà, của mẹ. Đó là tiếng mẹ đẻ thân thương, là xương là thịt, mà sao mọi người luôn chối bỏ? ( ) Con viết cho mẹ trong một ngày buồn (Nguyễn Ngọc Kim An, Trường THPT chuyên Nguyễn Thị Minh Khai, tỉnh Sóc Trăng, Theo Tuổi trẻ online, ngày 20/09/2014) Thực hiện các yêu cầu sau : Câu 1. (0,75 điểm) “Con gái” tâm sự với mẹ, ngày còn nhỏ, mình thích những gì ? Câu 2. (0,75 điểm) Trong đoạn trích, vì sao “con gái” cảm thấy lạc lõng và bơ vơ ? Câu 3. (1,0 điểm) Những câu văn sau giúp anh/chị hiểu gì về ý nghĩa của việc học văn ? Khi bạn không biết cách ăn nói, không biết cách cư xử, mọi người mặc kệ bạn học giỏi bao nhiêu, sự tôn trọng họ dành cho bạn là con số không. Có thể con gái không thông minh, không giỏi tự nhiên như mọi người, nhưng chỉ cần có tâm hồn rộng mở, con gái sẽ được đón nhận thôi, phải không mẹ?
2. SỞ GD & ĐT QUẢNG NAM KỲ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT LẦN 1 LIÊN TRƯỜNG THPT NĂM HỌC 2021 - 2022 HOÀNG DIỆU - NGUYỄN HIỀN - NGUYỄN Bài thi: NGỮ VĂN DUY HIỆU - NGUYỄN KHUYẾN - PHẠM Thời gian làm bài: 120 phút, PHÚ THỨ - LƯƠNG THẾ VINH không kể thời gian phát đề HƯỚNG DẪN CHẤM (Hướng dẫn chấm này có 04 trang) A. HƯỚNG DẪN CHUNG 1. Thầy cô giáo cần nắm vững yêu cầu của Hướng dẫn chấm và Đáp án - Thang điểm này để đánh giá tổng quát bài làm của học sinh. Do đặc trưng của môn Ngữ văn, thầy cô giáo cần linh hoạt trong quá trình chấm, tránh đếm ý cho điểm, khuyến khích những bài viết sáng tạo. 2. Việc chi tiết hóa điểm số của các câu (nếu có) trong Hướng dẫn cụ thể phải được thống nhất trong Tổ chấm và đảm bảo không sai lệch với tổng điểm toàn bài. 3. Bài thi được chấm theo thang điểm 10. Điểm tổng toàn bài làm tròn theo quy định. B. HƯỚNG DẪN CỤ THỂ Phần câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3,0 1 Câu 1. Con gái tâm sự với mẹ, ngày còn nhỏ, mình thích đọc văn ; thích 0,75 lịch sử ; thích sự thơ mộng của văn ; thích nét hào hùng từ trang sử. Hoặc chép nguyên câu : Ngày còn nhỏ con gái thích đọc văn, con gái thích lịch sử, con gái thích sự thơ mộng của văn, nét hào hùng từ trang sử. (Học sinh trả lời 3 trong 4 ý vẫn cho điểm tối đa; 2 ý cho 0,5 điểm ; 1 ý cho 0,25 điểm) 2 Câu 2. Trong đoạn trích, “con gái” cảm thấy lạc lõng và bơ vơ vì : 0,75 - Con thích văn, sử nhưng con sống giữa môi trường mà tất cả mọi người đều bất công với văn, với sử, với địa. - Không chỉ là bạn bè mà cả thầy cô đều không có sự công bằng. Tất cả nói với con gái thứ chúng ta cần là giỏi, thật giỏi các môn tự nhiên vì sẽ quyết định tương lai ta. (Học sinh trả lời 1 trong 2 ý thì cho 0,5 điểm) 3 Câu 3. Ý nghĩa của việc học văn qua những câu văn trên : 1,0 - Khi bạn không biết cách ăn nói, không biết cách cư xử, mọi người sẽ không tôn trọng bạn, cho dù bạn học giỏi. Học văn cũng là cách rèn luyện cách ăn nói, cư xử. - Học văn giúp tâm hồn rộng mở, được mọi người đón nhận, yêu mến. - Môn văn dạy cách để con người sống tốt với chính mình, với ba mẹ, với cộng đồng xã hội → Những câu văn trên cho thấy việc học văn có ý nghĩa rất quan trọng trong việc rèn luyện đạo đức, hình thành nhân cách con người. 4 Học sinh có thể nêu hai trong những bài học sau : 0,5 - Cần tích cực học môn văn, học cách ăn nói, cư xử có văn hoá, đúng chuẩn mực. - Học các môn tự nhiên nhưng không nên từ bỏ hẳn các môn xã hội : văn, sử, địa, công dân. - Cần có cái nhìn tích cực, đúng đắn về ý nghĩa của việc học văn. - Cần thường xuyên bồi dưỡng tâm hồn, rèn luyện đạo đức. Học sinh có thể nêu các bài học khác, miễn là phù hợp với nội dung đoạn
3. c1. Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Tuân, hoàn cảnh ra đời, xuất 0,5 xứ tác phẩm Người lái đò sông Đà, vấn đề nghị luận : đoạn trích nói về vẻ đẹp trữ tình của Sông Đà “Tôi có bay tạt ngang bản đồ lai chữ.” c2. Cảm nhận đoạn trích : Học sinh có thể cảm nhận theo nhiều cách nhưng cần đáp ứng các yêu cầu sau : * Vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của Sông Đà 2,0 - Góc nhìn từ trên cao, Sông Đà mang vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình. + Dòng chảy uốn lượn của con sông giống như “cái dây thừng ngoằn ngoèo dưới chân mình”. + Hình ảnh lung linh, thơ mộng : từng nét sông tãi ra trên đại dương đá lờ lờ bóng mây. + Đặc biệt Sông Đà giống như mái tóc của người thiếu nữ xinh đẹp, duyên dáng : “con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân”. • Dòng Sông Đà như mái tóc dài của người thiếu nữ kiều diễm, trẻ trung, duyên dáng. Vẻ đẹp của dòng sông hài hòa với núi rừng Tây Bắc, được núi rừng điểm tô thêm cho nhan sắc mĩ miều. • Hoa ban mang màu sắc tinh khiết, hoa gạo màu đỏ rực rỡ chói lọi bung nở điểm xuyết trên mái tóc trữ tình người thiếu nữ. Mái tóc tuôn dài cho thấy một sức sống mãnh liệt. • Khói núi Mèo đốt nương xuân cuồn cuộn tạo nên một tấm voan huyền ảo bao phủ lên cảnh vật ẩn giấu đi khuôn mặt xinh đẹp của dòng sông. - Nhìn ngắm sông Đà từ nhiều thời gian khác nhau, tác giả đã phát hiện ra màu nước Sông Đà biến đổi theo mùa, mỗi mùa có vẻ đẹp riêng bằng cách so sánh rất cụ thể: + Mùa xuân, nước Sông Đà xanh màu “xanh ngọc bích”, tươi sáng, trong trẻo, lấp lánh. Tác giả so sánh màu nước sông Đà khác với màu nước xanh canh hến của Sông Gâm, Sông Lô. + Mùa thu, nước Sông Đà có màu đỏ. Nhà văn có cách so sánh độc đáo : “lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về”. + Đặc biệt, nhà văn khẳng định với niềm tự hào rằng : chưa bao giờ con sông có màu đen như thực dân Pháp đã “đè ngửa con sông ta ra đổ mực Tây vào”. * Cảm nhận nghệ thuật : - Đoạn văn đã sử dụng nhiều hình ảnh so sánh, nhân hóa, liên tưởng bất 0,5 ngờ thú vị. Câu văn dài, nhịp điệu nhẹ nhàng. - Từ ngữ phong phú, sống động, giàu hình ảnh và có sức gợi cảm cao. - Vận dụng kiến thức nhiều ngành như hội hoạ, thơ ca để miêu tả vẻ đẹp trữ tình của Sông Đà. (Lưu ý : Học sinh có thể phân tích nội dung đi kèm nghệ thuật, giám khảo cần linh hoạt khi chấm) * Nhận xét về phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân 0,5