Đề khảo sát chất lượng thi Tốt nghiệp THPT lần 2 môn Ngữ văn năm 2022 - Trường THPT chuyên Lam Sơn (Có đáp án)

Nội dung text: Đề khảo sát chất lượng thi Tốt nghiệp THPT lần 2 môn Ngữ văn năm 2022 - Trường THPT chuyên Lam Sơn (Có đáp án)

1. SỞ GD&ĐT THANH HÓA KỲ THI KSCL CÁC MÔN THI TN THPT NĂM 2022- LẦN 2 TRƯỜNG THPT CHUYÊN LAM SƠN Môn thi: Ngữ văn Ngày thi: 02/4/2022 ĐỀ THI CHÍNH THỨC Thời gian làm bài: 120 phút, không tính thời gian phát đề (Đề thi có 02 trang) Họ và tên thí sinh Số báo danh I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích: Không thể nào chấp nhận sống: Với lời cầu xin, lời doạ nạt Con người luôn đi sau thời gian Để thời gian chỉ còn báo mộng Không thể nào bưng hai tay Một bình an đặng sống Không thể nào cúi đầu Nhìn ngón chân bất lực. Không thể nào chấp nhận sống: Mà không biết mình về đâu Không biết mình có thể làm gì Buồn vui theo kẻ khác. Không thể nào chấp nhận sống: Trong sợ hãi, trong lọc lừa Chẳng nhớ tim mình còn đập. Không thể nào chấp nhận sống: Khi mình chưa là mình Trống trơ như vực thẳm (Trích Sống – Nguyễn Khoa Điềm, thivien.net) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích. Câu 2. Chỉ ra ba lối sống không thể nào chấp nhận được đề cập trong đoạn trích. Câu 3. Nêu hiệu quả của phép điệp cấu trúc: Không thể nào chấp nhận sống Câu 4. Anh/Chị có đồng tình với ý kiến của tác giả Không thể nào chấp nhận sống/Mà không biết mình về đâu không? Vì sao? II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1. (2,0 điểm). Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết của việc sống là chính mình. Câu 2. (5,0 điểm) Bữa cơm ngày đói trông thật thảm hại. Giữa cái mẹt rách có độc một lùm rau chuối thái rối, và một đĩa muối ăn với cháo, nhưng cả nhà đều ăn rất ngon lành. Bà cụ vừa ăn vừa kể chuyện làm ăn, gia cảnh với con dâu. Bà lão nói toàn chuyện vui, toàn chuyện sung sướng về sau này: - Tràng ạ. Khi nào có tiền ta mua lấy đôi gà. Tao tính rằng cái chỗ đầu bếp kia làm cái chuồng gà thì tiện quá. Này ngoảnh đi ngoảnh lại chả mấy mà có ngay đàn gà cho mà xem Tràng chỉ vâng. Tràng vâng rất ngoan ngoãn. Chưa bao giờ trong nhà này mẹ con lại đầm ấm, hòa hợp như thế. Câu chuyện trong bữa ăn đang đà vui bỗng ngừng lại. Niêu cháo lõng bõng, mỗi người được có lưng lưng hai bát đã hết nhẵn. 1
2. SỞ GD&ĐT THANH HÓA KỲ THI KSCL CÁC MÔN THI TN THPT NĂM 2022- LẦN 2 TRƯỜNG THPT CHUYÊN LAM SƠN Môn thi: Ngữ văn Ngày thi: 02/4/2022 (Đáp án và hướng dẫn chấm gồm 04 trang) ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3,0 1 Thể thơ: tự do 0,5 2 Lối sống không thể nào chấp nhận được đề cập trong đoạn 0,75 trích: sống với lời cầu xin, lời doạ nạt; sống cúi đầu; sống không biết về đâu, không biết có thể làm gì; sống buồn vui theo kẻ khác; sống trong sợ hãi, trong lọc lừa; sống chưa là mình Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời được 03 ý trong các ý trên: 0,75 điểm. - Học sinh trả lời được 02 ý trong các ý trên : 0,5 điểm. - Học sinh trả lời được 01 ý trong các ý trên: 0,25 điểm. Lưu ý: Học sinh có thể chép lại những câu thơ có lối sống không thể chấp nhận vẫn cho điểm tối đa. 3 Tác dụng của phép điệp cấu trúc: Không thể nào chấp nhận 0,75 sống - Nhấn mạnh, khẳng định quan niệm sống của tác giả: không chấp nhận sống giả dối, hèn nhát, vô giá trị, không dám là chính mình. Đồng thời làm nổi bật thông điệp: sống thật, sống tích cực với những giá trị mình có. - Góp phần tạo nhịp điệu dồn dập, âm hưởng thôi thúc, tăng sức biểu cảm cho đoạn thơ. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời được cả 03 ý: 0,75 điểm. - Học sinh trả lời được ý trên: 0,5 điểm. - Học sinh trả lời được 01 ý dưới : 02,5 điểm. 4 - Bày tỏ quan điểm của bản thân: đồng tình/ không đồng tình/ 1,0 đồng tình một phần. - Lí giải hợp lí, thuyết phục. Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. II LÀM VĂN 7,0 1 Viết đoạn văn về sự cần thiết của việc sống là chính mình 2,0 a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25 b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: sự cần thiết của việc sống 0,25 là chính mình. c. Triển khai vấn đề nghị luận: Học sinh có thể lựa chọn các thao 0,75 tác lập luận phù hợp để triển khai nhưng phải lí giải được vấn đề, có thể theo hướng sau: - Sống là chính mình khiến ta không phải che giấu suy nghĩ, cảm xúc, được thành thật với bản thân. Từ đó, tìm thấy niềm vui, sự an yên trong cuộc sống. 3
3. c2. Cảm nhận cảnh ngộ và vẻ đẹp của người lao động 2,5 - Cảnh ngộ của người lao động trong nạn đói: 1,0 + Thực tại đói khổ: bữa cơm ngày đói thảm hại chỉ có một lùm rau chuối thái rối, một đĩa muối ăn với cháo, niêu cháo lõng bõng mỗi người được có lưng lưng hai bát đã hết nhẵn, món quà cưới là nồi cháo cám đắng chát, + Ám ảnh về đói khát tước đi những giây phút hạnh phúc đời thường: Nỗi tủi hờn len vào tâm trí mọi người trong bữa cơm đoàn tụ đầu tiên. Người con dâu đón lấy cái bát, đưa lên mắt nhìn, hai con mắt thị tối lại; Tràng cầm đôi đũa, gợt một miếng bỏ vội vào miệng. Mặt hắn chun ngay lại, miếng cám đắng chát và nghẹn bứ trong cổ. Bữa cơm từ đấy không ai nói câu gì, họ cắm đầu ăn cho xong lần, họ tránh nhìn mặt nhau. - Vẻ đẹp của người lao động trong nạn đói: 1,0 + Dù đói, khổ vẫn lạc quan hướng đến tương lai: Trong bữa cơm, bà lão nói toàn chuyện vui, toàn chuyện sung sướng về sau này; bà vẽ ra những viễn cảnh tươi đẹp (mua lấy một đôi gà, nghoảnh đi nghoảnh lại chả mấy mà có đàn gà); bà gọi cháo cám là chè khoán; bà động viên các con bằng niềm lạc quan (ngon đáo để, xóm ta khối nhà còn chả có cám mà ăn), + Dù đói, khổ vẫn yêu thương, trân trọng nhau, vẫn muốn sống cho ra người: bữa cơm đầu tiên tuy sơ sài, thiếu thốn nhưng vẫn đầy ắp tình yêu thương (bà cụ Tứ hồ hởi kể chuyện làm ăn gia cảnh, Tràng vâng rất ngoan ngoãn, không khí gia đình đầm ấm, hòa hợp); người con dâu trân trọng tình cảm của người mẹ nghèo (tuy hai con mắt tối sầm lại trước bát cháo cám nhưng thị vẫn điềm nhiên và vào miệng), - Nghệ thuật: Cảnh ngộ và vẻ đẹp của người lao động trong nạn 0,5 đói được thể hiện bằng tình huống truyện độc đáo, éo le; khả năng miêu tả tâm trạng nhân vật tinh tế, khéo léo; cách kể truyện ở ngôi thứ ba khách quan, tự nhiên gây hứng thú; ngôn ngữ giản dị, mộc mạc; Hướng dẫn chấm: - Phân tích đầy đủ, sâu sắc: 2,0 điểm - 2,5 điểm - Phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu : 1,0 điểm - 1,75 điểm. - Phân tích chung chung, sơ sài: 0,25 điểm - 0,75 điểm. c3. Nhận xét cách nhìn con người của Kim Lân 0,5 - Cách nhìn con người sâu sắc và mới mẻ: Không chỉ nhìn ra tình cảnh thê thảm của người lao động trong nạn đói mà còn phát hiện, trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp tình người, khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc; tin tưởng vào khả năng thay đổi cuộc đời của họ. - Ý nghĩa: Đó là cách nhìn nhân văn, góp phần quan trọng làm nên giá trị hiện thực và nhân đạo cho tác phẩm; khẳng định tài năng và phong cách của Kim Lân trong nền văn học dân tộc. Hướng dẫn chấm: -Trình bày được 2 ý: 0,5 điểm. 5